Cykl heliograwiur z wystawy w Galerii Floriańska 22 w styczniu 2022 roku
Podróż do środka Ziemi
Oto cykl fotografii wykonanych w trakcie wycieczki krajoznawczej podjętej w piękny słoneczny dzień, przefiltrowanych następnie przez gęstą siatkę zasad technologii graficznej zwanej heliograwiurą. W procesie skomplikowanych przekształceń spod gładkiej powierzchni kolorowych zdjęć wyłania się wewnętrzna natura fotografowanych pejzaży, ich struktura i światło. Stajemy się świadkami podróży w głąb mrocznych krajobrazów, jakby wziętych wprost z dziewiętnastowiecznych rycin, na przykład z ilustracji Éduarda Riou do znanej nam z dzieciństwa powieści Juliusza Verne Voyage au centre de la terre. Bohaterowie tych obrazów, zgodnie z treścią książki i wyobraźnią rytownika, przedstawieni są jako dzielni i entuzjastyczni podróżnicy i odkrywcy. Wyposażeni w skomplikowane narzędzia, zagłębiają się w czeluść ziemi, mając za przewodnika strumień światła padający przez szczeliny w sklepieniu nad ich głowami. W grawiurach Andrzeja Najdera sceneria jest równie tajemnicza, ale bohater pozostaje niewidoczny, schowany za „lunetą” obiektywu fotograficznego. To on jest reżyserem tej opowieści, to za jego spojrzeniem podążamy wysoko w górę, gdzie na krawędziach skał światło obrysowuje ledwie dostrzegalne sylwetki drzew.
prof. Halina Cader-Pawłowska